Jeszcze kilkanaście lat temu miłość często przychodziła niespodziewanie. Spotkanie przypadkowe, wymiana spojrzeń w autobusie, znajomość z pracy, rozmowa na przyjęciu u znajomych – wszystko wydawało się mniej kontrolowane, bardziej organiczne, z nutą nieprzewidywalności i magicznego przypadku. Dzisiejsze czasy wyglądają inaczej. Coraz więcej ludzi szuka miłości nie na ulicach, ale na ekranach telefonów. Randki online stają się normą, a aplikacje randkowe zmieniły sposób, w jaki się poznajemy, flirtujemy, zakochujemy, a często także – jak się rozstajemy. Wśród tych przemian pojawia się fundamentalne pytanie: czy randki online zabijają romantyzm?
Nowoczesna technologia obiecywała uproszczenie relacji międzyludzkich, skracanie dystansów i możliwość poznania "tej jedynej" osoby szybciej i skuteczniej. I rzeczywiście – dostępność partnerów nigdy nie była tak duża. Codziennie możemy przeglądać setki, jeśli nie tysiące profili ludzi, którzy szukają kogoś dokładnie tak jak my. Ale właśnie w tym leży część problemu. Zjawisko tzw. "przeciążenia wyborem" – znane z psychologii – dotyka także sfery miłosnej. Gdy opcji jest zbyt wiele, podejmowanie decyzji staje się trudniejsze, a wybrana osoba łatwo może zostać zastąpiona przez kogoś innego, kto w oczach użytkownika jawi się jako „lepsza wersja”. W efekcie powstaje mentalność konsumencka: partnerzy stają się produktami, które można „przewijać”, oceniać powierzchownie i natychmiast odrzucać.
Romantyzm opiera się na głębi przeżyć, nieprzewidywalności, cierpliwości i emocjonalnym zaangażowaniu. Tymczasem aplikacje randkowe faworyzują powierzchowność – najpierw patrzymy na zdjęcia, dopiero potem na treść profilu. Zmienia to fundamentalnie hierarchię wartości w procesie poznawania się. To nie osobowość, ale wygląd decyduje o tym, czy w ogóle dojdzie do rozmowy. Tym samym pierwszy kontakt często nie bazuje na zachwycie duszą, a na ocenie estetycznej – co oczywiście zawsze było częścią flirtu, ale nigdy w tak bezlitosnym i szybkim systemie.
Co więcej, sam akt poznawania się uległ zmianie. Zamiast rozmów twarzą w twarz, wymieniamy wiadomości. Często lakoniczne, często bez głębszego sensu, sprowadzone do banałów lub komplementów, które brzmią jak automatycznie wygenerowane formułki. Prawdziwa rozmowa, pełna emocji, gestów i spojrzeń, została zastąpiona przez pisanie do kogoś, kto równolegle może rozmawiać z kilkunastoma innymi osobami. Trudno w takim środowisku o poczucie wyjątkowości – a przecież właśnie ono stanowi fundament romantycznych relacji.
W klasycznych historiach miłosnych – zarówno tych fikcyjnych, jak i rzeczywistych – kluczową rolę odgrywał czas. Poznawanie się trwało tygodniami, miesiącami. Uczucia dojrzewały stopniowo, wzrastały na gruncie wzajemnego szacunku i zaufania. Dziś wiele relacji zaczyna się gwałtownie i równie gwałtownie kończy. Szybkość kontaktu, łatwość umawiania się i duża dostępność partnerów mogą sprzyjać powierzchownym relacjom, które nie dają przestrzeni na powolne budowanie głębokiej więzi. Zamiast pomału odkrywać siebie nawzajem, przeskakujemy z jednej historii do drugiej, nie zatrzymując się na dłużej.
Nie można jednak całkowicie potępić randek online. Dla wielu osób to jedyna realna droga do poznania kogoś nowego – szczególnie w czasach pracy zdalnej, migracji do dużych miast, życia w pośpiechu i braku klasycznych miejsc spotkań. Warto jednak zrozumieć, że narzędzie samo w sobie nie jest ani dobre, ani złe. To sposób, w jaki z niego korzystamy, decyduje o jego wpływie na nasze życie emocjonalne. Można zbudować głęboką i romantyczną relację dzięki internetowi – pod warunkiem, że nie zatrzymamy się na powierzchni.
Romantyzm to nie forma poznania, ale intencja. Można spotkać kogoś w aplikacji i zakochać się równie mocno, jak przy przypadkowym spotkaniu w kawiarni. Warunkiem jest jednak gotowość do zaangażowania, autentyczności i otwartości. Jeśli szukamy tylko przygody, szybkiej gratyfikacji i wirtualnego ego-dopingu, to nie znajdziemy romantyzmu, nawet gdyby stał tuż obok. Ale jeśli umiemy się zatrzymać, dać drugiej osobie uwagę i czas – aplikacje nie muszą go zabijać.
Problem polega na tym, że wielu użytkowników przestaje wierzyć w miłość jako wartość samą w sobie. Aplikacje uczą ich, że każdy jest wymienialny. To przekłada się na sposób, w jaki traktujemy relacje – bardziej jak transakcje niż spotkania dwojga ludzi szukających bliskości. Kiedy rozmowa nie toczy się tak, jak chcemy, wystarczy jedno kliknięcie, by ją zakończyć i zacząć nową. W klasycznym podejściu do randkowania trudności były elementem procesu – wyzwaniem, które warto było pokonać. Dziś często są sygnałem do porzucenia kontaktu i poszukiwania czegoś „łatwiejszego”.
Wpływ randek online widać także w sferze oczekiwań. W świecie aplikacji łatwo budujemy w głowie wyobrażenie idealnego partnera – na podstawie zdjęć, krótkiego opisu, może kilku wymienionych zainteresowań. A kiedy dochodzi do spotkania, rzeczywistość często nie dorównuje fantazji. To prowadzi do rozczarowań, które mogą zniechęcać do dalszych prób. Paradoksalnie, im więcej możliwości mamy, tym trudniej o satysfakcję. Przestajemy doceniać realnych ludzi z ich wadami i zaletami, bo wciąż mamy nadzieję na „lepszego kandydata”.
Romantyzm zawsze zawierał w sobie element ryzyka, niepewności, otwartości na drugą osobę. W erze aplikacji uczymy się raczej kontroli, selekcji, dopasowania pod konkretne preferencje. Tymczasem uczucia nie są produktem – nie da się ich zaprogramować, przewidzieć, ani dopasować do listy wymagań. Najgłębsze relacje często rodzą się wtedy, gdy odrzucamy oczekiwania i pozwalamy się zaskoczyć. Aplikacje rzadko dają na to przestrzeń.
Nie bez znaczenia pozostaje również wpływ tych narzędzi na nasze poczucie własnej wartości. Permanentna ocena ze strony obcych ludzi – poprzez lajki, dopasowania czy wiadomości – potrafi budować złudne poczucie atrakcyjności albo przeciwnie, wzmacniać kompleksy. Zamiast poczuć się kochanym za to, kim jesteśmy, uczymy się dostosowywać do tego, jak powinniśmy wyglądać i się prezentować, by zyskać zainteresowanie. To oddala nas od autentycznego kontaktu z samym sobą i z drugim człowiekiem.
Odpowiedź na pytanie, czy randki online zabijają romantyzm, nie jest jednoznaczna. Same w sobie nie muszą go niszczyć – ale kształtują środowisko, w którym romantyzm staje się trudniejszy do odnalezienia. Nie dają przestrzeni na to, co powolne, ciche, głębokie. Faworyzują szybkość, powierzchowność i dostępność. Jeśli więc chcemy, by miłość wciąż miała wymiar romantyczny, musimy świadomie tworzyć przestrzeń dla jej rozwoju. Nie wystarczy znaleźć kogoś przez aplikację – trzeba jeszcze dać tej osobie szansę, by stała się kimś ważnym. Trzeba umieć przetrwać nudę, konflikty, różnice zdań – a nie tylko fascynację i ekscytację.
Może romantyzm wcale nie umiera – może po prostu przestał być modny. Może w świecie natychmiastowości i filtrów potrzeba więcej odwagi, by być sobą i zakochać się naprawdę. By przejść drogę od pierwszego spojrzenia do prawdziwego „kocham cię”. Może więc najważniejsze pytanie nie brzmi: czy aplikacje zabijają romantyzm – ale: czy my jeszcze wierzymy, że warto go pielęgnować?
W erze cyfrowej miłość nie musi zniknąć – ale musi się nauczyć nowych form przetrwania. Czułość w wiadomościach, szczerość na czacie, wytrwałość mimo konkurencji. Jeśli to potrafimy – romantyzm wciąż ma szansę przetrwać. Nawet wtedy, gdy jego początkiem jest gest przesunięcia palcem w prawo.